مطالعه هیستوپاتولوژیک و فراساختار اثرات آتنولل، پروپرانولل و دیلتیازم بر هپاتوسیت‏های موش سفید کوچک آزمایشگاهی

هدف: در این مطالعه اثر سمیت زایی سه داروی ضد فشار خون (پروپرانولل، آتنولل و دیلتیازم) بر سلول‏های کبد با یکدیگر مقایسه شده است. مواد و روش‏ها: داروها به مدت یک ماه همراه با غذا به موش های نر بالغ 8 هفته ای از  نژاد NMRI  داده شد. موش‏های گروه‏های تجربی1، 2 و 3 روزانه به ترتیب 50 میلی گرم بر کیلوگرم آتنولل، 80 میلی‏گرم بر کیلوگرم پروپرانولل و 180 میلی‏گرم بر کیلوگرم دیلتیازم دریافت کردند. 12 تا 15 ساعت قبل از کشتن حیوانات غذای موش‏ها قطع شد و پس از جراحی نمونه‏های بافت کبد مورد بررسی میکروسکوپی نوری و الکترونی قرار گرفتند. شاخص فعالیت هپاتیت نیز محاسبه شد. نتایج: در گروه کنترل بافت ها طبیعی و بدون علائم پاتولوژیک بودند. تغییرات اصلی بافتی در گروه های تجربی شامل انفیلتراسیون پورتال لنفوسیت‏ها و نکروز لقمه ای در هر سه گروه تجربی، و فیبروز وسیع در گروه پروپرانولل بود. تصاویر میکروسکوپ الکترونی نشان دهنده افزایش میزان ریبوزومها و انکلوزیونها در سلول‏های کبدی در هر سه گروه تجربی بود. در موش‏های دریافت کننده پروپرانولل تخریب میتوکندری و گسستگی غشاء مشاهده شد. در موش‏های دریافت کننده دیلتیازم، شبکه آندوپلاسمی در هپاتوسیت‏ها کاملاً      تکه تکه شده و تمامی کریستاهای میتوکندری‏ها آسیب دیده بودند. نتیجه گیری: هر سه دارو از نظر کمی در موش‏های نر باعث ایجاد مسمومیت کبد شدند. از لحاظ کیفی تصاویر میکروسکوپ الکترونی در دو گروه تیمار شده با پروپرانولل و دیلتیازم حکایت از سمیت شدید این دو داروست. از سه داروی مورد بررسی به نظر می‏رسد که دیلتیازم سمیت بیشتری برای کبد داشته باشند.